NAFAKA ARTIRIM DAVASI: HUKUKİ ÇERÇECE, SÜREÇ VE ŞARTLAR

NAFAKA ARTIRIM DAVASI: HUKUKİ ÇERÇECE, SÜREÇ VE ŞARTLAR

Nafaka, aile hukuku yükümlülüklerinin en hassas ve değişken konularından biridir. Başlangıçta mahkeme kararı ile belirlenen nafaka miktarı, toplumsal ve bireysel ekonomik şartların kaçınılmaz değişimi karşısında zamanla yetersiz kalabilir. Nafakanın Artırılması Davası bu ekonomik güncelliği yeniden tesis etme mekanizmasıdır.

I. Nafakanın Artırılması Davası Nedir?

Nafaka, boşanma veya aile bağı nedeniyle ekonomik durumu yetersiz kalan tarafa veya çocuğa sağlanan maddi destektir. Ekonomik koşullar değiştiğinde veya bu desteğin yetersiz kaldığı durumlarda nafaka alacaklısı mevcut tutarın güncel ekonomik şartlara uygun olarak yeniden belirlenmesini talep etmek üzere Nafakanın Artırılması Davası açma hakkına sahiptir.

Nafaka Türleri ve Artırımın Hukuki Temelleri

Türk Medeni Kanunu uyarınca temelde üç tür nafaka mevcuttur ve artırım taleplerinin dayanağı hangi tür nafaka için talepte bulunulduğuna göre farklılık gösterir:

Nafaka Türü	Hukuki Dayanağı	Artırımda Temel Odak Noktası
Yoksulluk Nafakası	TMK m. 175	Boşanma sonrası eşin asgari yaşam standardını koruma ihtiyacı ve diğer tarafın geliri.
İştirak Nafakası	TMK m. 182	Velayet altındaki çocuğun yaşına, eğitimine ve artan zorunlu ihtiyaçlarına katkı.
Yardım Nafakası	TMK m. 364	Aile bağı bulunan yoksul yakının (altsoy, üstsoy vb.) yaşamını sürdürebilme talebi.

 

II. Nafaka Artırımını Gerektiren Ana Kriterler

Mahkeme artırım talebini değerlendirirken sadece enflasyonu değil tarafların bireysel mali durumlarını temel alır. Artışın gerekçeleri genellikle şunlardır:

• Enflasyon ve Hayat Pahalılığı: TÜİK tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ ÜFE) veya Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) oranları en temel artırım nedenidir.
• Nafaka Borçlusunun Gelir Artışı: Yükümlünün maaş artışı, terfi veya başka yollarla elde ettiği gelirin kalıcı olarak yükselmesi.
• Nafaka Alacaklısının Giderlerinin Yükselmesi: Özellikle çocukların eğitim, özel sağlık sigortası veya barınma gibi zorunlu giderlerindeki artışlar.

 Artırım Miktarının Belirlenmesi: Dengenin Korunması

Nafaka artırım miktarı, salt matematiksel bir işlem değil bir dengeleme sanatıdır. Mahkeme karar verirken şu iki ana kriteri titizlikle tartacaktır:

1. Nafaka Alacaklısının Güncel İhtiyaçları: Dosyaya sunulan faturalar, kira sözleşmeleri ve okul ödemeleri gibi güncel harcama belgeleri incelenerek kişinin asgari yaşam standardını koruyup koruyamayacağı değerlendirilir.
2. Nafaka Borçlusunun Gelir Gücü: Borçlunun resmi gelir kayıtları esas alınır ancak borçlunun beyan ettiği gelirden fazlasını elde ettiğine dair somut deliller varsa mahkeme bu durumu da hesaba katarak adil bir artırım kararı verebilir.

 

III. Dava Öncesi Stratejik Hazırlık ve Hukuki Destek

Nafaka artırımı davası doğru evraklarla desteklenmediği takdirde talebinizin hak ettiğiniz oranda karşılanmaması riskini taşır. Bu nedenle dava açmadan hukuki bir destek almak başarı oranınızı doğrudan etkileyecektir.

Davanızı güçlendirecek temel belgeler şunlardır:

• Önceki Nafaka Kararının Onaylı Örneği
• Güncel Gider Belgeleri: Kira sözleşmesi, okul/özel ders makbuzları, sağlık harcamaları faturaları.
• Borçlunun Mali Durumuna Dair Belgeler: Maaş bordroları varsa mal varlığı kayıtları veya gizli gelir şüphesini doğrulayacak banka dekontları.
• Resmi Veriler: İlgili döneme ait TÜİK enflasyon oranları raporları.

Nafakanın artırılması davası ekonomik şartların değişmesi karşısında nafaka alacaklısının mağduriyetini önlemeyi amaçlayan adil bir hukuk yoludur ancak her dava tarafların özel durumuna göre farklı değerlendirilir. Bu nedenle dava açmadan hukuki destek alınması son derece önemlidir.